мир

I

м

1. дунё, олам, ҷаҳон, гетӣ, коинот; происхождение мир -а пайдоиши олам

2. ҷаҳон, олам, дунё; вовсеммире дар тамоми дунё; объехать весь мир тамоми дунёро давр зада баромадан; чемпион мира чемпиони ҷаҳон

3. мардум, халоиқ, ҷамоат; мир не забудет его подвига мардум қаҳрамонии ӯро аз ёд намебароранд

4. ҷамъият, дунё, олам; социалистический мир олами социалистӣ; капиталистический мир олами капиталистӣ

5. перен. сохт, сохти ҷамъият; на смену старому миру пришел новый ба ҷои сохти кӯҳна сохти нав омад

6. олам; животный мир олами ҳайвонот; растительный мир олами наботот; духовный мир человека олами маънавии инсон

7. олам; научный мир олами илму фарҳанг

8. аҳл, одамон; ученый мир аҳли илм; мир писателей аҳли қалам

9. ист. ҷамоа, аҳли деҳа

II

(сельская сходка) ҷамъомади аҳли деҳа; созвать мир ҷамъомади аҳли деҳаро даъват кардан

10. уст. (земная жизнь) ҳаёт, зиндагӣ // (светская жизнь) ҳаёти дунявӣ (ғайридинӣ); жить в миру ҳаёти дунявӣ гузарондан <> всем миром уст. ҳама якҷоя, ҳамагӣ, бо дастҷамъӣ; на миру и смерть красна посл. марги бо ёрон (бо дӯстон) тӯй аст; не от мира сего хомхаел; ношуд; отрезанный от мира аз ҷамъият кандашуда (ҷудошуда); пойти (идти, ходить) по миру [с сумой.] гадоӣ кардан, дар ба дар гашта гадоӣ кардан; пустить по миру [с сумой] кого хонавайрон кардан, ба гадой маҷбур кардан; сильные мира сего тавонгарон, баландмакомон; уйти в лучший мир чашм аз дунё пӯшидан, вафот кардан; с миру по нитке - голому рубашка посл. мир як мушти диҳанд, бой мешавӣ

II

м

1. иттифоқ, розигӣ, тифоқӣ, соз будан(и); мир в семье тифоқӣ дар оила

2. сулҳ, оштӣ; прочный мир сулҳи пойдор; дело мира кори сулҳ; оплот мирг. пуштибони сулҳ; политика мира. сиёсати сулҳ; движение сторонников мира. ҳаракати тарафдорони сулҳ; Советский комитет защиты мира Комитети Советии Муҳофизати Сулҳ; борьба за мир мубориза барои сулҳ; укрепить мир сулҳро мустаҳкам кардан

3. аҳдномаи сулҳ; переговоры о мире гуфтушуниди сулҳ; заключить мир аҳдномаи сулҳ бастан

4. осудагӣ, осоиш, осоиштагӣ, оромӣ <> голубь мира кабӯтари сулҳ; отпустить с \миром хушӣ ба хушӣ ҷавоб додан, сар додан